Czas trwania bólu gardła zwykle nie przekracza 7 dni. Ponadto postać kataralna przebiega dość łatwo i towarzyszy jej stan podgorączkowy. Często inne formy ostrego zapalenia migdałków charakteryzują się łagodnym przebiegiem. Jednocześnie ostre zapalenie migdałków wywołane przez paciorkowce hemolityczne A lub gronkowce jest izolowane w osobnej grupie i jest uważane za bardzo niebezpieczną patologię. Wynika to ze specyfiki przebiegu choroby, a także jej przewidywań. Przy nieprawidłowym, przedwczesnym leczeniu, a także w obecności innych czynników predysponujących, taki ból gardła może prowadzić do rozwoju poważnych powikłań, a następnie nawet niepełnosprawności.
Wczesne powikłania
Powikłania po dusznicy bolesnej u dzieci mogą być wczesne i opóźnione, rozwijając się kilka tygodni po ostrym paciorkowcowym zapaleniu migdałków. Wczesne powikłania dusznicy bolesnej mają zwykle charakter lokalny. W takim przypadku konsekwencje bólu gardła są najczęściej następujące:
- ropień okołomigdałkowy;
- ropne zapalenie węzłów chłonnych;
- ropowica;
- obrzęk krtani;
- krwawienie z migdałków;
- zapalenie ucha;
- zapalenie krtani.
Jak każdemu procesowi ropnemu, rozwojowi dławicy może towarzyszyć uogólnienie procesu, prowadzące do rozwoju sepsy. W ten sposób w proces mogą być zaangażowane opony, co skutkuje rozwojem ropnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Takie powikłania są niezwykle rzadkie, ale rozwijają się we wczesnych stadiach lub bezpośrednio na tle dławicy piersiowej, w ciągu pierwszych kilku dni od wystąpienia choroby.
Powikłania ropne
Lakunarna lub pęcherzykowa postać dławicy charakteryzuje się zmianą migdałków o charakterze ropnym. Wraz z rozprzestrzenianiem się takiego procesu, zaangażowaniem pobliskich tkanek, rozwijają się ropne powikłania. Najczęstszym powikłaniem dławicy piersiowej jest ropień okołomigdałkowy. Ta choroba jest porażką luźnej tkanki otaczającej ciało migdałowate i rozwojem w nim procesu ropnego.
Pierwsze oznaki ropnia zaczynają pojawiać się 2-7 dni po rozwoju dławicy piersiowej. Jego obecność można podejrzewać na podstawie zmian w obrazie klinicznym, gdy po pewnej poprawie stanu ogólnego w ostrym zapaleniu migdałków następuje wzrost bólu gardła i nowy wzrost temperatury. Bolesne odczucia gwałtownie nasilają się podczas połykania, a także przy próbie wymawiania dźwięków. Jednocześnie głos pacjenta zmienia się, staje się bardziej ochrypły.
Rozwój zespołu bólowego wynika z wymuszonej pozycji ciała: głowa pacjenta jest przechylona na bok, w kierunku rozwoju patologicznego skupienia.
Wzrost temperatury sięga 40 stopni. Mogą wystąpić dreszcze, a także inne oznaki zatrucia, osłabienie, ból głowy, brak apetytu. Przeprowadzona w tej sytuacji faryngoskopia pozwala na wykrycie braku płytki nazębnej i ropni, które są typowym objawem grudkowego lub ropnego bólu gardła. Jednocześnie z jednej strony następuje gwałtowny wzrost ciała migdałowatego. Jest jasno przekrwiona. Charakterystyczny jest również obrzęk języka. W tym przypadku powiększona formacja ropna przesuwa ją nieco na bok. Najbardziej typowy jednostronny rozwój procesu.
Jeśli pomimo antybiotykoterapii stan pacjenta nadal się pogarsza, ból gardła nasila się, a zatrucie nasila się, wówczas najwłaściwszą metodą leczenia w tym przypadku jest zabieg chirurgiczny.
Nakłucie lub otwarcie ropnia, ewakuacja treści ropnej przyczynia się do szybkiej normalizacji sytuacji.
Radykalna metoda leczenia charakteryzuje się obustronną wycięciem migdałków, czyli wycięciem ogniska infekcyjnego, które jest przyczyną powstania ropnia.
Kolejnym powikłaniem wymagającym natychmiastowej konsultacji z chirurgiem jest ropne zapalenie węzłów chłonnych. Obrzęk i bolesność węzłów chłonnych to jeden z nieustannych objawów bólu gardła. Przy nieprawidłowym leczeniu można zauważyć niewystarczającą odporność, rozwój w nich procesu ropnego. Klinicznie taka patologia charakteryzuje się wzrostem bólu tych formacji. Skóra nad nimi staje się czerwona, opuchnięta, gorąca w dotyku. W przypadkach, gdy antybiotykoterapia nie działa, wykonuje się również operację.
Ciężkim ropnym powikłaniem dusznicy bolesnej jest rozwój ropowicy, zapalenie tkanek miękkich szyi. Obiektywne badanie ujawnia obrzęk szyi i zaczerwienienie skóry nad nią, miejscowy wzrost temperatury. Zjawiska zatrucia są wyraźne.
Temperatura utrzymuje się w granicach 40 stopni, pacjent jest ospały, można zauważyć dezorientację, majaczenie, silny ból głowy, wymioty. Dziecku trudno jest otworzyć usta. Z ust wydobywa się nieprzyjemny, zgniły zapach, silne ślinienie. W przypadkach, w których antybiotykoterapia nie działa, wykonuje się zabieg chirurgiczny w celu ułatwienia odpływu ropy.
Obrzęk krtani
Obrzęk krtani jest niebezpiecznym powikłaniem. Może wystąpić w każdym ciężkim przebiegu dławicy piersiowej, ale ten rozwój jest najbardziej typowy w ostrym zapaleniu migdałków wywołanym przez prątki błonicy. Pierwszym objawem takiej patologii, który pozwala podejrzewać rozwój obrzęku krtani, jest zmiana głosu pacjenta i pojawienie się kaszlu.
W krótkim czasie objawy te nasilają się i towarzyszy im duszność, najpierw przy wdechu, potem przy wydechu. W tym przypadku twarz staje się sina, szyja powiększa się. Ze względu na nasilenie obrzęków ryzyko wystąpienia uduszenia staje się coraz bardziej realne. Ten stan wymaga pilnych działań na oddziale intensywnej terapii, dla których zespół pogotowia musi natychmiast dostarczyć dziecko do szpitala.
Inne lokalne komplikacje
Krwawienie z migdałków jest najbardziej typowe dla martwiczej postaci dławicy piersiowej, gdy po odrzuceniu martwiczego filmu pozostaje erozyjna krwawiąca powierzchnia. W przypadku głębokiej i rozległej zmiany możliwe jest uszkodzenie dużego naczynia, co objawia się krwawieniem. Jeśli konserwatywne metody zatrzymywania krwawienia są nieskuteczne, elektrokoagulacja naczynia jest wskazana w warunkach oddziału chirurgicznego. Rozprzestrzenianie się procesu zakaźnego na pobliskie narządy prowadzi do rozwoju powikłań, takich jak zapalenie ucha środkowego lub zapalenie krtani. Jednocześnie taktyka leczenia nie ma żadnych osobliwości, jest przeprowadzana zgodnie ze zidentyfikowaną patologią.
W takim przypadku ważne jest rozpoznanie rozwoju powikłań w celu skorygowania leczenia na czas.
Opóźnione zagrożenie
Opóźnione niebezpieczne powikłania dusznicy bolesnej u dzieci to choroby, których pierwsze oznaki wykrywa się po kilku tygodniach. Ich obecność wynika z faktu, że pod wpływem paciorkowców w organizmie uruchamiane są mechanizmy autoimmunologiczne, gdy przeciwciała zaczynają być wytwarzane przeciwko komórkom własnego ciała, co ma szkodliwy wpływ na narządy docelowe.
Najczęściej dotyczy to komórek i tkanek serca, nerek, naczyń krwionośnych i stawów. Najczęstszymi chorobami, które rozwijają się w wyniku ekspozycji na ten patogen paciorkowcowy, są
- reumatyzm;
- Kłębuszkowe zapalenie nerek;
- układowe zapalenie naczyń.
Reumatyzm to patologia, która z czasem może prowadzić nie tylko do kalectwa i kalectwa, ale nawet do śmierci pacjenta.
W wyniku uruchomienia procesów autoimmunologicznych następuje rozwój procesów patologicznych w tkankach serca wraz z dalszym powstawaniem patologii aparatu zastawkowego i rozwojem wad serca.
Ta sama zmiana reumatyczna występuje w aparacie stawowym. Szczególnie charakterystyczny jest obrzęk i zaczerwienienie dużych stawów. Ruch w nich jest ograniczony z powodu bólu. Taka zmiana charakteryzuje się „zmiennością”, to znaczy przejściem procesu patologicznego z jednego stawu do drugiego.
W nerkach może rozwinąć się niebezpieczny proces po bólu gardła. Kłębuszkowe zapalenie nerek jest chorobą autoimmunologiczną charakteryzującą się rozwojem niewydolności nerek. Jej stałymi objawami są obecność obrzęków, a także białka i czerwonych krwinek w moczu.
W ciągu następnych kilku lat rozwija się uporczywy wzrost ciśnienia krwi.
Tkanka nerkowa uszkodzona przez proces autoimmunologiczny przyczynia się do rozwoju w niej procesów zakaźnych wywołanych przez różne patogeny. Odmiedniczkowemu zapaleniu nerek, które nierzadko ma przebieg przewlekły, towarzyszy ciężkość w dolnej części pleców, silne złe samopoczucie, przedłużająca się hipertermia i obniżona odporność, a także pogarszająca jakość życia pacjentów.
Obraz kliniczny w autoimmunologicznym zapaleniu naczyń może być bardzo różny, ponieważ proces ten może obejmować naczynia o różnej lokalizacji i wielkości. Najczęstsze objawy takiej zmiany to
- objawy skórne w postaci charakterystycznej wysypki;
- rozwój zespołu brzucha, objawiającego się krwawieniem z jelit i bólem brzucha;
- zespół nerkowy; zespół stawowy.
Środki zapobiegawcze
Ryzyko wystąpienia ciężkich powikłań po dusznicy bolesnej jest dość wysokie, szczególnie w przypadkach powtórnej infekcji paciorkowcem hemolitycznym. W związku z tym, po cierpieniu na ból gardła, dziecko powinno być monitorowane przez pediatrę przez rok. Przeprowadzenie obiektywnego badania, badania laboratoryjnego, w tym ogólnej analizy moczu, badania czynności nerek, reakcji ostrej fazy, EKG, USG serca pozwala w odpowiednim czasie zidentyfikować patologię. Aby zapobiec długotrwałym niebezpiecznym powikłaniom, można prowadzić profilaktykę bicylinową skierowaną bezpośrednio przeciwko temu patogenowi.
Wprowadzenie przedłużonych antybiotyków z serii penicylin u dzieci z częstą dusznicą bolesną wywołaną przez paciorkowce hemolityczne jest dość skutecznym sposobem zwalczania możliwych powikłań choroby.
Inną metodą zapobiegania powikłaniom dusznicy bolesnej jest wycięcie migdałków. Pomimo znaczącej roli migdałków w utrzymaniu odporności, ta metoda leczenia jest wskazana w przypadku dekompensacji przewlekłego zapalenia migdałków, któremu towarzyszą zaburzenia ogólnoustrojowe w organizmie, a leczenie zachowawcze jest nieskuteczne.
